Στο μπάνιο.
Στο αμάξι ή τη μηχανή, σε μία συναυλία, σ’ ένα πάρτι με κόσμο, μέσα από τα δόντια σου. Εκεί που δεν θα σε ακούσουν. Επειδή αν σε ακούνε ενοχλείς και αν σου την πούνε τους δίνεις το δίκιο. Και όταν δεν σου επιτρέπεται, απλά το κάνεις από μέσα σου. Και συνήθως δεν σου επιτρέπεται. Για πολλούς λόγους.
“Επειδή δεν είσαι καλός. Δεν ξέρεις.” “Και τα γούστα σου είναι αμφίβολης καλλιτεχνικής αξίας σε αντίθεση με του σουπερ-ψαγμένου φίλου σου.” “Και επηρεάζεις την συγκέντρωση που απαιτούν άλλες πιο επείγουσες και σοβαρές δουλειές.” “Άσε που είναι ώρα κοινής ησυχίας. Δεν έχουν όλες την όρεξή σου.”
Δίκιο έχουνε ρε γαμώτο. Δε μπορείς να βαπτίζεις την κάθε τρέλα της στιγμής ανάγκη και να την διεκδικείς ως τέτοια. Τη μέρα ωστόσο που όλοι έλειπαν και έκανες μόνη σου ακροβατικά στην κουζίνα τραγουδώντας ράδιο και ένιωθες πως ο κόσμος σου ανήκει συνειδητοποίησες πόσο προβληματικό είναι να διαχωρίζεις και να ιεραρχείς αυτές τις έννοιες, τις οποίες βάσει κάποιου ακαθόριστου αλλά βολικού συστήματος που πατάει στην έννοια της “κοινής λογικής” αντιστοίχησες στις επιθυμίες σου.
Πράγματι δεν είσαι και τραγουδίσταρος. Δεν έχεις ταλέντο (υπάρχει ταλέντο;), δεν ασχολήθηκες, λίγη σημασία έχει. Σημασία έχει πως η λογική των ειδικών σου προκαλεί αηδία. Και αν η μουσική παραγωγή είναι προνόμιο των λίγων, των επιφανών και όσων φέρουν την ταυτότητα του μουσικού, πού χωράνε σε αυτή την αφήγηση οι αυτοδίδακτες, οι φάλτσοι, οι αυτοοργανωμένες μουσικές σκηνές και όλη η μουσική επικοινωνία που δεν δομείται γύρω από οικονομικά συμφέροντα και αποκλεισμούς; Αποκλεισμούς που φέρουν τα ωδεία, τα εργαστήρια, τα ίδια τα όργανα, οι συναυλίες και ροκστάρ συμπεριφορές που θα αρνηθούν το συλλογικό μοίρασμα της εμπειρίας και της γνώσης.
Ισχύει επίσης πως οι μουσικές σου προτιμήσεις δεν ταυτίζονται με των κοινωνικό-ιστορικό-τεχνικών αναλύσεων της επιστήμης της μουσικής. Ίσως ακόμα δηλώνεις ότι “δεν σου αρέσουν” μουσικές που ποτέ δεν άκουσες αρκετά για να θυμάσαι. Από πότε όμως η μουσική επικοινωνία (και κάθε επικοινωνία) σταμάτησε να είναι απλά μια σχέση μεταξύ των υποκειμένων που συνδέει και άρχισε να προσφέρεται για ταξινόμηση σε συστήματα αξιολόγησης; Γιατί ως σχέση, δεν μπορεί να εξαρτάται από κανόνες και δόγματα, κατευθύνσεις και στόχους – αναγκαίες συνθήκες κάθε σύγκρισης. Σίγουρα, ο αναστοχασμός και η έρευνα είναι συχνά προωθητικές ενέργειες που δυνητικά αναδεικνύουν διεξόδους από σημεία κορεσμού και ακινησίας, και συμβάλλουν στην κοινωνικοποίηση εσωτερικών συμπερασμάτων διαδικασιών στο εξωτερικό τους. Οι προσπάθειες όμως γενίκευσης αυτών των πορισμάτων σε μία σφαίρα επιρροής εύκολα υποκρύπτουν μηχανισμούς παραγωγής αξίας. Και ακόμα και όταν οι δύο προσεγγίσεις συναντιούνται και τα όρια θολώνουν, δεν παύουν να έχουν εκ-διαμέτρου αντίθετες αφετηρίες, την ανάγκη επικοινωνίας από τη μια, την πρόθεση κεφαλαιοποίησης της (οικονομικής και μη) από την άλλη. Μια πρόθεση ενδεχομένως απενοχοποιημένη στο πλαίσιο του γενικευμένου ανταγωνισμού, που δεν παύει όμως να είναι υπαίτια για την ρητορική ενάντια στο “άτεχνο”, μια ρητορική αποκλεισμού και λογοκρισίας, ανταγωνιστικού μίσους και συμφερόντων. Η ίδια ρητορική που έχεις εσωτερικεύσει και θα κάνεις τη φωνή σου σιωπηλή, αυτοσαρκαστική, βραχνή ή μιμητική όταν θες να τραγουδήσεις. Η ίδια που θα σε κάνει να γιουχάρεις τις φίλες σου όταν δεν κάνουν το ίδιο. Γιατί ο συναισθηματισμός και η τρυφερότητα, η οργή και η τρέλα είναι αδυναμίες και αν δεν υποστηρίζονται από ένα ψηλό stage ή απαράμιλλη επιδεξιότητα σε κάνουν ευάλωτη και γελοία.
Και όντως ο θόρυβος αποσυντονίζει. Σε ένα χαοτικά υπερ-οργανωμένο καθημερινό περιβάλλον προβλεπόμενου άγχους, ανταγωνισμού, προθεσμιών, και υποχωρήσεων, η μουσική έκφραση αποτελεί άλλη μία θυσία στον βωμό της “Ομαλής Λειτουργίας”. Ανήκει στα διαμεσολαβημένα από το χρήμα Φεστιβάλ και τους απομονωμένους “Χώρους Διασκέδασης”, διαχωρισμένη από την υπόλοιπη ζωή, όχι μόνο την δικιά σου, αλλά και των συγκατοίκων σου. Γιατί ακόμα και οι τέσσερις τοίχοι για τους οποίους βρίσκεσαι να θυσιάζεις μέχρι και την ελευθερία και τον χρόνο σου και όσα ακόμα σου επιβάλλουν οι εκάστοτε οικονομικοί συσχετισμοί γύρω από την “ακίνητη περιουσία”, φαίνονται τελικά να μην αρκούν για να μονώσουνε τον ήχο της φωνής σου. Οι τέσσερις τοίχοι που θέλεις να θωρακίσεις για να μπορέσεις να ησυχάσεις και θέλεις να γκρεμίσεις για να μη νιώθεις μόνη. Που είναι αρκετά κοντά στους τέσσερις των γειτόνων σου για να τους ενοχλείς, αλλά αρκετά μακριά για να μην τους ξέρεις. Που άλλοτε φτάνουν για να σε ξεκουράσουν μέχρι την επόμενη μέρα δουλειάς, αλλά όχι για να απαλείψουν την μιζέρια που ριζώνει μέσα σου όσο σε αλλοτριώνει η ρουτίνα. Ένα καταφύγιο-φυλακή σε μία κουρασμένη πόλη.
Και αν τελικά βρεις τους χώρους και τους χρόνους της ιδιωτικότητάς σου, τι έλεγχο έχεις γύρω από αυτούς; Μήπως εντέλει ο “ελεύθερος” σου χρόνος ορίζεται ως το υπόλοιπο των τυπικών και άτυπων υποχρεώσεών σου για την διεκδίκησή του; Μήπως οι χρόνοι αλληλοκαλύπτονται σε τέτοιο βαθμό που δεν υπάρχουν αυστηρά όρια, παρά μόνο μία γενική ιδέα; Ελεύθεροι χώροι υπάρχουν; Τι μας ανήκει και τι διεκδικούμε; Πότε και πού επιτρέπεσαι και γιατί; Και οι ώρες κοινής ησυχίας, μήπως είναι απλά ένας μετρονόμος της κίνησης του εμπορίου;
Με αυτούς και πολλούς ακόμα προβληματισμούς, θελήσαμε ως Τραγωδείο (αυτοοργανωμένη δομή για την ελεύθερη διάχυση της μουσικής γνώσης) να βρεθούμε να μιλήσουμε για όσα μας απασχολούν, να εντοπίσουμε προβληματικές που αναπαράγουμε και να αναζητήσουμε τις συνθήκες που δεν θα υπονομεύουν το δημιουργικό παιχνίδι. Μια βραδιά lipsync λοιπόν, για να αμφισβητήσουμε τα όρια της αμηχανίας μας, για να ντυθούμε και να βαφτούμε όσο “υπερβολικά” μας ψήνει και όχι όσο μας “αρμόζει”, για να ακούσουμε “καλή” και “κακή” μουσική, για να ενοχλήσουμε αυτούς που δε μας καταλαβαίνουν.
Τραγωδείο – Αυτοοργανωμένη Δομή για την Ελεύθερη Διάχυση της Μουσικής Γνώσης
Ανοιχτές συνελεύσεις κάθε Κυριακή στις 16.30, στον ΕΚΧ Σχολείο.
tragodeio.espivblogs.net – tragodeio@espiv.net
ΥΓ. Μαζεύουμε σαπισμένα/αραχνιασμένα/θλιμμένα μουσικά όργανα και βιβλία.